ΒΡΕΙΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ FACΕBOOK (Ηλεκτρολογικές Ενημερώσεις) ΚΑΙ ΚΑΝΤΕ LIKE

Κάντε εγγραφή στο κανάλι μας στο youtube

Κάντε εγγραφή στο κανάλι μας στο youtube
Youtube

Τρίτη 14 Μαρτίου 2017

Ο 30άρης Έλληνας που έλυσε τον...ΑΛΥΤΟ ΓΡΙΦΟ του Νας!

Κωνσταντίνος Δασκαλάκης, που σήμερα είναι 35 ετών, τελείωσε το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του ΕΜΠ, έκανε διδακτορικό στο Berkeley, δούλεψε στη Microsoft ως ερευνητής, έλυσε τον γρίφο του Nash, έναν γρίφο που ταλανίζει πολλές δεκαετίες την επιστημονική κοινότητα και θεωρούνταν «άλυτος» και από τα 27 του διδάσκει στο ΜΙΤ.
Με αφορμή τη διάλεξη που έδωσε την Πέμπτη 12 Ιανουαρίου στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, μίλησε στο star.gr για την επιστήμη του, την καθημερινότητά του και τις ελπίδες που βασίζει στη νέα γενιά της Ελλάδας.


«Το πρώτο πράγμα που ήθελα, τελειώνοντας τους Ηλεκτρολόγους του ΕΜΠ, ήταν να προχωρήσω τη σκέψη μου.Ήθελα να κάνω διδακτορικό στην επιστήμη των υπολογιστών. Γι’ αυτό πήγα σε πρώτη φάση στο Berkeley”, λέει ο ίδιος, μιλώντας για τα πρώτα του βήματα.

Αισιοδοξία και κόντρα: το μυστικό της επιτυχίας

O γρίφος του Nash αποτελούσε για δεκαετίες αιτία πολέμου στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα. Γενιές και γενιές επιστημόνων επιχειρούσαν ανεπιτυχώς να τον λύσουν, μέχρι που ο 30 ετών τότε Κωνσταντίνος, τον έλυσε εύκολα και γρήγορα, αφήνοντας τους πάντες με το στόμα ανοιχτό. «Ξέρεις, όταν είσαι νέος δεν έχεις αίσθηση του κινδύνου» λέει γελώντας. «Αυτό είναι το σημαντικό στην επιστήμη. Τα μεγάλα προβλήματα τα έχουν προσπαθήσει πολλοί επιστήμονες. Όταν είσαι νέος, λες οκ, αρχίζουμε».  Κάνει το κατόρθωμά του αυτό να φαίνεται τόσο απλό, καθημερινό και φυσιολογικό, παρ’ όλο που τα μάτια των γύρω του τον κοιτάνε με δέος. «Το παν είναι η θετική σκέψη. Το δεύτερο στοιχείο είναι ότι καταφέραμε να αποδείξουμε ότι επιστημονική κοινότητα επί 60 χρόνια ακολουθούσε λάθος κατεύθυνση στην επίλυση αυτού του γρίφου. Πήγαμε αντίθετα από την πεποίθηση που κυριαρχούσε μέχρι τότε. Πήγαμε κόντρα».


Ένα τέτοιο κατόρθωμα ανεβάζει, όμως, τον πήχη;  «Μ’ αρέσει να υπάρχει ένας υψηλός στόχος, υπό τη μορφή ενός νέου μεγάλου προβλήματος. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι είμαι πορωμένος ή ότι έχω παρωπίδες και σκέφτομαι μόνο αυτό. Ο στόχος, όμως, είναι κάτι που σε έλκει». Ο τωρινός μεγάλος του στόχος είναι η προώθηση των θεμελίων ενός φλέγοντος για την επιστήμη θέματος, της Τεχνητής Νοημοσύνης.

Η καθημερινότητα μιας ιδιοφυίας

Θα φανταζόταν κανείς ότι ένας άνθρωπος με τόσο υψηλό IQ στην καθημερινότητά του διαφέρει από τους υπόλοιπους. Ο Κωνσταντίνος υπογραμμίζει ότι το μυαλό του δεν τριγυρνάει όλη μέρα στο πρόβλημα που έχει να λύσει ούτε αποκόπτεται από την πραγματικότητα κάθε τόσο. Η καθημερινότητά του είναι, βέβαια, διαφορετική, καθώς, ως ακαδημαϊκός, δεν έχει ούτε σταθερό ωράριο εργασίας ούτε σταθερό πρόγραμμα. Κάθε του μέρα είναι διαφορετική. Η έμπνευση, όμως, παίζει το δικό της παιχνίδι και δεν ακολουθεί τύπους και προγράμματα. «Μπορεί να έρθει ανά πάσα στιγμή» λέει ο Κωνσταντίνος. «Μπορεί να δίνω διάλεξη για άσχετο πράγμα και να εμπνευστώ για ένα πρόβλημα.  Μια συζήτηση, ένα ταξίδι, η αλλαγή περιβάλλοντος, όλα αυτά μπορούν να σου δώσουν έμπνευση. Είναι αρκετά απρόβλεπτο. Δεν μπορώ να βάλω στο πρόγραμμά μου ότι 2 με 4 θα κάτσω να λύσω ένα πρόβλημα. Μπορεί να κάθομαι να σκέφτομαι ώρες και να μη γίνει τίποτα. Και ξαφνικά, εκεί που  κάνω ντους να καταφέρω να λύσω το πρόβλημα».

Η προσέγγισή του στο θέμα της έμπνευσης μού θυμίζει τον τρόπο που καλλιτέχνες προσεγγίζουν τη δημιουργία. Ο Κωνσταντίνος συμφωνεί. «Μοιάζει πολύ, όντως. Στην επιστήμη ενεργοποιούνται διαφορετικά κομμάτια του μυαλού από την τέχνη, όμως η προσέγγιση είναι περίπου η ίδια.Καλλιτέχνες και επιστήμονες προσπαθούν να βρουν κάποια αλήθεια. Την προσεγγίζουν, απλώς, από άλλες οπτικές».


 Περνάμε σε πιο προσωπικές ερωτήσεις. 

Πώς αντιμετωπίζουν οι δικοί του άνθρωποι όλο αυτό που συμβαίνει; «Με ξέρουν από τότε που ήμουν μικρός. Έχουν παρακολουθήσει την εξέλιξη βήμα βήμα. Όλοι οι γονείς θεωρούν ότι τα παιδιά τους είναι φοβερά και οι δικοί μου δεν αποτελούν εξαίρεση», λέει γελώντας.

Η μόνη ευκαιρία της Ελλάδας είναι οι νέοι της

Η συζήτηση μάς οδηγεί στο θέμα της τεχνολογίας. Βλέπει θετικά την οποιαδήποτε εξέλιξη στον τεχνολογικό τομέα, δεν κλείνει όμως τα μάτια μπροστά στους κινδύνους που ελλοχεύουν. «Ποτέ δεν θα υποστήριζα να κόψουμε την πορεία της επιστημονικής προόδου, θεωρώ ότι απλά δεν γίνεται κι ούτε πρέπει. Από την άλλη, πρέπει να έχουμε συναίσθηση των κινδύνων και γι’ αυτό χρειάζεται κανονικοποίηση του ψηφιακού κόσμου. Οι νόμοι και η φιλοσοφία μπορούν να βοηθήσουν σε αυτό».


Ένας τόσο νέος άνθρωπος, με τέτοιες περγαμηνές στο ενεργητικό του και τόσους μαθητές, τι θα συμβούλευε τους υπόλοιπους νέους; «Η κινητήριος δύναμη για ό,τι κάνει κανείς πρέπει να είναι το πάθος για τη γνώση, οποιαδήποτε κι αν είναι αυτή που θέλει κανείς να καλλιεργήσει. Από κει και πέρα, οι επαγγελματικές ευκαιρίες θα βρεθούν. Εμένα δεν μου αρέσει η νοοτροπία του «θέλω να βγάλω λεφτά και θα κάνω τα πάντα γι’ αυτό». Νομίζω ότι ο άνθρωπος έχει έναν μεγαλύτερο σκοπό από το να καλοπεράσει ο ίδιος».

Η μοναδική ευκαιρία που έχει η Ελλάδα, για τον Κωνσταντίνο, είναι οι νέοι της. «Ξέρεις, το ίντερνετ δίνει ευκαιρίες στη νέα γενιά να αλλάξει το παιχνίδι, έχει εκδημοκρατίσει τον κόσμο.  Παλιότερα η οικονομία ήταν πιο δύσκαμπτη. Αν δεν είχες κεφάλαιο και πρόσβαση σε ΜΜΕ και διαφήμιση, δεν έκανες τίποτα. Το ίντερνετ τώρα δίνει βήμα και πρόσβαση στην παγκόσμια οικονομία σε όλον τον κόσμο. Και νομίζω ότι η νέα γενιά της Ελλάδας πρέπει να εκμεταλλευτεί αυτή την ευκαιρία και την εξ’ ορισμού γνώση που έχει για την τεχνολογία, για να βοηθήσει τόσο τον εαυτό της όσο και τη χώρα».


Ως κάτοικος εξωτερικού, βλέπει από απόσταση την κατάσταση στην Ελλάδα. «Η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη και νομίζω ότι πρέπει να αλλάξουμε νοοτροπία. Να βοηθήσουμε όλοι και να διώξουμε τα κακώς κείμενα, να γίνουν οι απαραίτητες διαρθρωτικές αλλαγές που χρειάζονται, να χτίσουμε εμπιστοσύνη στην οικονομία και την πολιτική γενικά. Χωρίς σταθερότητα και εμπιστοσύνη στο δυναμικό της ελληνικής οικονομίας δεν πρόκειται να βγούμε από την κρίση. Το παρελθόν έχει τελειώσει. Δεν λέω ότι οι διαρθρωτικές αλλαγές θα δώσουν αποτέλεσμα σε ένα χρόνο, θα αυξήσουν όμως την εμπιστοσύνη και θα δείξουν πόσο σοβαρή είναι αυτή η χώρα». 


Ρεπορτάζ: Μαρία Ανδρικάκη


Αλλά ποιος ήταν ο John Forbes Nash;... 



Ο Νας ήταν Αμερικανός μαθηματικός που βραβεύτηκε το 1994 με το βραβείο Νόμπελ στα Οικονομικά για τη θεωρία των παιγνίων, την οποία επινόησε το 1950 και επεξεργάστηκε τις επόμενες δεκαετίες, παρά το σοβαρό πρόβλημα σχιζοφρένειας. Το βραβείο Νόμπελ το μοιράστηκε με τον οικονομολόγο John C. Harsanyi και τον μαθηματικό Reinhard Selten. Το 1948 πήρε το πτυχίο και το μεταπυχιακό του στα μαθηματικά. Δυο χρόνια αργότερα σε ηλικία 22 ετών τελείωσε το διδακτορικό του στο Princeton και δημοσίευσε την εργασία του στο επιστημονικό περιοδικό Annals of Mathematics.

Τι λέει το θεώρημα Nash;

Το «θεώρημα του Νας» (Nash solution ή Nash ... equilibrium στα αγγλικά), είναι μια θεωρητική έννοια ενός παιχνιδιού που περιλαμβάνει δυο ή περισσότερους παίχτες. Κάθε παίχτης υποτίθεται ότι ξέρει τις στρατηγικές που φέρνουν την ισορροπία των άλλων παιχτών. Αν κάθε παίχτης έχει μια επιλεγμένη στρατηγική κανένας δεν μπορεί να κερδίσει με το να αλλάξει τη στρατηγική του, ενώ οι υπόλοιποι παίχτες διατηρούν αναλλοίωτη την δική τους. Οι εναλλαγές των στρατηγικών και το αντίστοιχο κέρδος από αυτές αποτελούν το θεώρημα του Νας.... 

Το θεώρημα του Νας χρησιμοποιήθηκε κυρίως για να αναλύσει το αποτέλεσμα της στρατηγικής αλληλεπίδρασης πολλαπλών ατομικών αποφάσεων. Με άλλα λόγια είναι ένας τρόπος για να προβλέψουμε τι πρόκειται να γίνει, αν πολλοί άνθρωποι ή πολλοί οργανισμοί παίρνουν αποφάσεις ταυτόχρονα και η απόφαση του κάθε ενός στηρίζεται στην απόφαση των υπολοίπων. Η πιο απλή εξήγηση της διορατικότητας του Νας, έγκειται στο ότι δεν μπορούμε να προβλέψουμε το αποτέλεσμα, όταν πολλά άτομα παίρνουν αποφάσεις, αν αναλύσουμε μόνο τις αποφάσεις. Αντιθέτως, πρέπει να ρωτήσουμε τι πρόκειται να κάνει κάθε παίχτης ξεχωριστά, λαμβάνοντας υπόψη την απόφαση των υπολοίπων.

Που βρίσκει εφαρμογή;

Η θεωρία βρίσκει εφαρμογή και δίνει λύσεις σε αναρίθμητους τομείς. Χρησιμοποιείται στην ανάλυση εμπόλεμων καταστάσεων μέχρι και την πρόβλεψη της τροχαίας κίνησης, πως να διοργανωθεί μια δημοπρασία ακόμη και για τα πέναλτι στο ποδόσφαιρο Η ταινία «A Beautiful Mind» (2001) είναι βασισμένη στη ζωή του Νας και τον δείχνει να παλεύει να νικήσει τη σχιζοφρένεια του. Ο Νας και η σύζυγός του Αλίσια, σκοτώθηκαν σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα το 2015... 


Η επίλυση του γρίφου του Nash

O K. Δασκαλάκης χρειάστηκε περίπου ένα χρόνο για να καταφέρει αυτό που έμοιαζε ακατόρθωτο, αναγκάζοντας τη διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα να υποκλιθεί στις ικανότητές του. Την επίλυση του γρίφου του ΝΑS δηλαδή, ο οποίος τη δεκαετία του ΄50 έφτιαξε ένα απλοποιημένο σύστημα των σχέσεων και των ενεργειών κάποιων ανθρώπων που βρίσκονταν σε καταστάσεις με διαφορετικά συμφέροντα, όπως το να είναι αντίπαλοι σε ένα «παιχνίδι». Σε συνεργασία με τους καθηγητές του, Χρίστο Παπαδημητρίου από το Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ και τον καθηγητή Πολ Γκόλντμπεργκ του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ, κατάφεραν να αποδείξουν ότι δεν υπάρχει τρόπος για να προβλεφθεί η ισορροπία....