ΒΡΕΙΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ FACΕBOOK (Ηλεκτρολογικές Ενημερώσεις) ΚΑΙ ΚΑΝΤΕ LIKE

Κάντε εγγραφή στο κανάλι μας στο youtube

Κάντε εγγραφή στο κανάλι μας στο youtube
Youtube

Παρασκευή 24 Ιουνίου 2016

Τα 10 κυριότερα λάθη στις εγκαταστάσεις οικιακών συστημάτων ασφαλείας

Click to enlarge image 4.fire-st.jpg


Ο ορθός τρόπος εγκατάστασης ενός συστήματος συναγερμού προσδιορίζεται από συγκεκριμένα διεθνή πρότυπα, που εξασφαλίζουν τη σωστή λειτουργία του, καθώς και το επίπεδο ασφαλείας που παρέχει. 
Σε αρκετές περιπτώσεις κυρίως οικιακών συστημάτων ασφαλείας (όπου δεν ζητούνται πιστοποιήσεις εγκατάστασης), η μέθοδος που ακολουθείται κατά την εγκατάσταση ενός συστήματος συναγερμού, απέχει από τον ορθό τρόπο εγκατάστασης, με αποτέλεσμα τη μετέπειτα δυσλειτουργία του συστήματος και σε πολλές περιπτώσεις τη δημιουργία πολλών ψευδών συναγερμών.


Η ανορθόδοξη εγκατάσταση ενός συστήματος συναγερμού έχει ως αιτία κυρίως την εξοικονόμηση εργατοωρών, με αποτέλεσμα αρχικά να μειώνεται το συνολικό κόστος εγκατάστασης του συστήματος, αλλά μετέπειτα να καθίσταται πιο δαπανηρή η αποκατάσταση των δυσλειτουργιών ή βλαβών που θα παρουσιαστούν.

Εμείς θα σας παρουσιάσουμε τα πιο διαδεδομένα λάθη που παρατηρούνται σε εγκαταστάσεις οικιακών συστημάτων ασφαλείας, καθώς και τις πιθανές επιπτώσεις που μπορεί να έχουν στη λειτουργία και την ασφάλεια του συστήματος.

Σύνδεση μαγνητικών επαφών
Είτε αναφερόμαστε σε προεγκατεστημένη καλωδίωση, είτε σε καλωδίωση που εγκαθίσταται εξωτερικά, η μέθοδος σύνδεσης των μαγνητικών επαφών στον εκάστοτε καλωδιακό βρόγχο είναι μείζονος σημασίας για την αποφυγή μελλοντικών ψευδοσυναγερμών. 
Στο μεγαλύτερο ποσοστό τους, οι μαγνητικές επαφές διαθέτουν απόληξη ενός ζεύγους καλωδίων, που θα πρέπει να συνδεθούν στο ζεύγος καλωδίων του βρόγχου, που καταλήγει στον πίνακα συναγερμού. 
Η σύνδεση των δύο ζευγών θα πρέπει να γίνεται ωμικά, με χρήση ειδικής κόλλησης (κασσίτερου). Έπειτα θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ειδικό θερμοσυστελλόμενο υλικό, που θα αγκαλιάζει το γυμνό τμήμα του καλωδίου και μέσω της υποβολής του σε θερμότητα θα συσταλεί, εμποδίζοντας μελλοντικά την απογύμνωση της ένωσης των δυο καλωδίων. Δυστυχώς σε ένα μεγάλο ποσοστό αντί των συγκεκριμένων εργασιών (κασσιτεροκόλληση και θερμοσυστελλόμενη μόνωση) χρησιμοποιείται απλή μονωτική ταινία, που θεωρείται ως κύρια αιτία δημιουργίας ψευδών συναγερμών μετά την πάροδο ορισμένου χρόνου. Αυτό οφείλεται στη διάβρωση της ένωσης των καλωδίων από το υλικό της ταινίας, καθιστώντας το καλώδιο λιγότερο αγώγιμο. Ο πίνακας συναγερμού αντιλαμβάνεται τη μείωση του ρεύματος στο βρόγχο, όπου αν είναι κάτω από ένα ελάχιστο επιτρεπτό επίπεδο δίνεται εντολή συναγερμού εισβολής. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία ψευδών συναγερμών σε άτακτα χρονικά διαστήματα, χωρίς κάποιο εξωτερικό ερέθισμα ή κάποια λογική αιτία. Η αποκατάσταση του προβλήματος επιτυγχάνεται με την κόλληση όλων των μαγνητικών επαφών που έχουν συνδεθεί κατ’ αυτόν τον τρόπο.

Τερματικές αντιστάσεις EOL, DEOL
Η χρήση τερματικών αντιστάσεων κατά τη σύνδεση των καλωδιακών βρόγχων πάνω στον πίνακα συναγερμού είναι απαραίτητη όχι μόνο για τον διπλασιασμό των ζωνών πάνω στον πίνακα συναγερμού, αλλά και για την επιτήρηση της ζώνης, κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό για το επίπεδο της ασφάλειας ενός συστήματος. 
Στο μεγαλύτερο ποσοστό των περιπτώσεων, οι τερματικές αντιστάσεις τοποθετούνται πάνω στον πίνακα συναγερμού. Αυτή η μέθοδος αυτομάτως συνεπάγεται μη επιτήρηση ζώνης, οπότε και αυτομάτως δεν υποστηρίζεται το επίπεδο ασφαλείας του συστήματος. 
Πρακτικά, η μη επιτήρηση ζώνης δίνει τη δυνατότητα σε κάποιον με εμπειρία στα συστήματα ασφαλείας να βραχυκυκλώσει καλωδιακά τον βρόγχο, απομονώνοντας τον αισθητήρα ή τη σειρά αισθητήρων που περιέχει, όταν το σύστημα συναγερμού βρίσκεται σε κατάσταση αφόπλισης. Έτσι ο πίνακας αντιλαμβάνεται ότι ο αισθητήρας είναι σε κατάσταση N/C (normal close), ενώ στην πράξη ο αισθητήρας με βραχυκυκλωμένο βρόγχο δεν μπορεί να δώσει σήμα συναγερμού στον πίνακα.
Εάν υποθέσουμε πως σε μια μικρή οικιακή εγκατάσταση η διαφορετική αυτή προσέγγιση εγκατάστασης, αν και λανθασμένη, δεν είναι τόσο σημαντική, σε μια μεγαλύτερου επιπέδου εγκατάσταση μεγαλύτερων απαιτήσεων δημιουργεί σοβαρά κενά ασφαλείας.

Καλωδίωση
Ο τύπος του καλωδίου που θα χρησιμοποιήσουμε παίζει πολύ σημαντικό ρόλο, όσον αφορά την ορθή λειτουργία του συστήματος, ειδικότερα σε μεγαλύτερες εγκαταστάσεις, όπου υπάρχουν μεγαλύτερες αποστάσεις μεταξύ κεντρικού πίνακα και περιφερειακών αισθητήρων. 
Πολλές φορές συναντούμε καλώδια με άγνωστα στοιχεία, αθωράκιστα, με διατομή κεντρικού αγωγού ακατάλληλη για σύνδεση ορισμένων περιφερειακών στοιχείων (πάντα σε σχέση και με την απόσταση αυτών). 
Το αποτέλεσμα της χρήσης ακατάλληλων καλωδίων είναι η κακή αγωγιμότητά τους και κατ’ επέκταση η δημιουργία επαναλαμβανόμενων ψευδών συναγερμών σε τακτά χρονικά διαστήματα. 
Αντί αυτών θα πρέπει να χρησιμοποιούνται πιστοποιημένα καλώδια, κατάλληλα για την εγκατάσταση συστημάτων συναγερμού, θωρακισμένα και με διατομή κατάλληλη για τη σύνδεση των προβλεπόμενων περιφερειακών στοιχείων. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η γείωση της θωράκισης του καλωδίου πάνω στον κεντρικό πίνακα συναγερμού, μιας και παρατηρείται το φαινόμενο της χρήσης θωρακισμένων καλωδίων, αλλά και η απουσία γείωσής τους.

Σημείο τοποθέτησης κεντρικού πίνακα
Η επιλογή του κατάλληλου σημείου τοποθέτησης του κεντρικού πίνακα συναγερμού είναι μείζονος σημασίας για το επίπεδο της ασφάλειας που παρέχει το σύστημα. 
Εάν σε μεγαλύτερου τύπου εγκαταστάσεις ο πίνακας τοποθετείται σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο, χωρίς ελεύθερη πρόσβαση, δεν συμβαίνει το ίδιο σε μια μικρού τύπου οικιακή εγκατάσταση, όπου ένα λανθασμένο σημείο τοποθέτησης μπορεί να συνεπάγεται μηδενική ασφάλεια.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα λανθασμένου σημείου τοποθέτησης είναι τα σημεία εκείνα, όπου ο πιθανός εισβολέας έχει άμεση πρόσβαση στον πίνακα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα με άμεση πρόσβαση και στη σύνδεση της τηλεφωνική γραμμής. 
Για κάποιον που έχει εμπειρία σε συστήματα ασφαλείας, η απομόνωση της ηχητικής σήμανσης συναγερμού, καθώς και της επικοινωνίας αυτού μέσω τηλεφωνικής γραμμής δεν διαρκεί παραπάνω από κάποια δευτερόλεπτα (πολλές φορές λιγότερο από τη συνηθισμένη χρονοκαθυστέρηση ζώνης εισόδου). 
Η επιλογή του ορθού σημείου τοποθέτησης προϋποθέτει ο πίνακας να βρίσκεται -αν όχι σε κρυφό σημείο- τουλάχιστον σε σημείο μη άμεσα προσβάσιμο (όχι κοντά στην είσοδο και ψηλά σε τοίχο), ώστε να απαιτηθεί προσπάθεια και επιπλέον χρόνος για την πρόσβαση σε αυτόν. 
Επίσης θα πρέπει το καλώδιο της τηλεφωνικής γραμμής να μην είναι εξωτερικά εμφανές, έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθεί η δυνατότητα απομόνωσης της τηλεφωνικής ειδοποίησης, σε περίπτωση εισβολής.

Προστασία Tamper
Η εξωτερική σειρήνα, ο κεντρικός πίνακας συναγερμού, καθώς και πολλοί περιφερειακοί αισθητήρες, όπως ανιχνευτές κίνησης και εκπομποί φωτοδέσμης (beams) διαθέτουν μία αντιβανδαλιστική προστασία, που ονομάζεται προστασία ή διακόπτης tamper.
Ουσιαστικά πρόκειται για έναν διακόπτη δυο επαφών, που τοποθετείται κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να αλλάζει κατάσταση κατά την προσπάθεια αφαίρεσης του αισθητήρα από το σημείο τοποθέτησής του. 
Εάν αναφερθούμε στη σειρήνα, ο διακόπτης Tamper ενεργοποιείται σε περίπτωση παραβίασης ακόμα και του εξωτερικού καλύμματός της, ενώ στον πίνακα ενεργοποιείται ακόμα όταν προσπαθήσουμε να τον απεγκαταστήσουμε ή να τον ανοίξουμε (εφόσον υποστηρίζεται αυτού του είδους η προστασία). 
Η προστασία Tamper (εξαιρουμένου συνήθως του πίνακα ) δεσμεύει μια τουλάχιστον ζώνη στον κεντρικό πίνακα συναγερμού. Έτσι για λόγους οικονομίας χρόνου, αλλά και υλικών, αποφεύγεται να ενεργοποιηθεί. Έτσι, εάν σε μια μικρή οικιακού τύπου εγκατάσταση η μη ενεργοποίηση της προστασίας tamper σε έναν εσωτερικό ανιχνευτή κίνησης δεν είναι ολίσθημα, η απουσία της λειτουργίας tamper σε μία εξωτερική σειρήνα υποβιβάζει τραγικά το επίπεδο ασφάλειας του συστήματος. 
Το ίδιο ισχύει για την προστασία Tamper ενός εξωτερικού ανιχνευτή, που κινδυνεύει να απεγκατασταθεί, όταν το σύστημα βρίσκεται σε κατάσταση αφόπλισης, αλλά και για την προστασία από βανδαλισμό του πίνακα ή του πληκτρολογίου, αλλά σε μικρότερο βαθμό.

Λανθασμένη τοποθέτηση αισθητήρων
Όλοι οι αισθητήρες θα πρέπει να τοποθετούνται σύμφωνα με τις προδιαγραφές που ορίζει ο κατασκευαστής τους. 
Σε αντίθετη περίπτωση θα έχουμε είτε ελλιπή ασφάλεια, είτε ψευδοσυναγερμούς. 
Συνηθέστερο παράδειγμα κακής τοποθέτησης αισθητήρων είναι αυτό των ανιχνευτών κίνησης.
 Έτσι συναντάμε ανιχνευτές σε σημεία όπου έχουμε απότομες μεταβολές θερμοκρασίας, όπως κοντά σε θερμαντικά στοιχεία (π.χ. κλιματιστικά, λέβητες), είτε σε σημεία που στοχεύουν ανοίγματα με απότομη εισαγωγή ηλιακού φωτός (π.χ. σημαδεύουν ένα παράθυρο). 
Το πρόβλημα διορθώνεται αλλάζοντας τη θέση του αισθητήρα ή ακόμα και μόνο την κλίση του. 
Επίσης, θα πρέπει να συμβουλευόμαστε τα τεχνικά χαρακτηριστικά τους, έτσι ώστε το σημείο τοποθέτησης σε συνδυασμό με το πεδίο δράσης τους να μας παρέχει το επιθυμητό αποτέλεσμα, που είναι η πλήρης κάλυψη του χώρου τοποθέτησης.

Λανθασμένη συνδεσμολογία πίνακα
Πολλές φορές η σύνδεση ορισμένων περιφερειακών στοιχείων πάνω στον κεντρικό πίνακα συναγερμού γίνεται εν αγνοία των τεχνικών του χαρακτηριστικών. 
Αυτή η παράμετρος είναι ιδιαίτερα σημαντική, όταν έχουμε ένα πλήθος περιφερειακών στοιχείων με συγκεκριμένες καταναλώσεις ρεύματος, που πιθανότατα να υπερβαίνουν τις μέγιστες τιμές που μπορεί να καλύψει ο πίνακας. 
Σε περίπτωση που ξεπεραστούν αυτές ή βρίσκονται σε οριακό επίπεδο, είναι πολύ πιθανό να έχουμε επαναλαμβανόμενους ψευδοσυναγερμούς. 
Η λύση στο πρόβλημα αυτό είναι η λεπτομερής μελέτη των τεχνικών χαρακτηριστικών του πίνακα σε σχέση και με τα τεχνικά χαρακτηριστικά των αισθητήρων, καθώς και η ορθή κατανομή καταναλώσεων στις προβλεπόμενες θέσεις του κεντρικού πίνακα συναγερμού.

Σήμανση καλωδίων – Ομαδοποίηση - Στήριξη
Αν και αυτή η παράμετρος δεν επηρεάζει τόσο την ορθή λειτουργία του συστήματος, εντούτοις επηρεάζει τη μελλοντική ευκολία βλαβοληπτικής αντιμετώπισης του συστήματος. 
Επίσης καθιστά δυνατή και ευκολότερη την αντιμετώπιση οποιουδήποτε προβλήματος και από άλλον τεχνικό εγκαταστάτη, εάν ο πελάτης επιλέξει κάτι τέτοιο. 
Η σήμανση καλό θα είναι να γίνεται με ειδικούς αριθμοδότες καλωδίων (όπου κάθε αριθμός παραπέμπει σε σχετικό πίνακα την ονομασία του καλωδίου ή της ζώνης) και όχι με αυτοκόλλητες χαρτοταινίες (που με την πάροδο του χρόνου είναι αδύνατη η ανάγνωσή τους).
 Όσον αφορά την ομαδοποίηση και στήριξη, αυτή κρίνεται απαραίτητη όχι μόνο για αισθητικούς λόγους, αλλά και για καθαρά πρακτικούς, μιας και τα καλώδια δεν κινδυνεύουν να φύγουν από τη θέση τους σε οποιαδήποτε μελλοντική επέμβασή μας μέσα στον πίνακα.

Τοπoθέτηση φίλτρου ADSL
Πολλές φορές παρατηρείται το φαινόμενο να μην τοποθετείται φίλτρο στην είσοδο του τηλεφωνητή (dialer) ενός κέντρου συναγερμού. 
Αυτό μπορεί να δημιουργήσει πολλά προβλήματα τόσο στη λειτουργία του τηλεφωνητή του κέντρου συναγερμού, όσο και στο συγχρονισμό του modem του παρόχου ευρυζωνικής σύνδεσης, με αποτέλεσμα την αδυναμία πρόσβασης στο διαδίκτυο. 
Σε αυτήν την περίπτωση η τοποθέτηση φίλτρου ADSL πριν την είσοδο του τηλεφωνητή κρίνεται επιβεβλημένη. 
Επίσης, η τηλεφωνική γραμμή θα πρέπει να εισέρχεται πρώτα στο κέντρο συναγερμού και έπειτα να οδεύει προς άλλες συσκευές (δίνοντας προτεραιότητα σε ταυτόχρονη κλήση στον πίνακα συναγερμού).

Αλλαγή κωδικών ασφαλείας
Ίσως φαίνεται αφελές, αλλά σε κάποιες -ευτυχώς λίγες- περιπτώσεις παραμένουν οι εργοστασιακοί κωδικοί χρήστη ή εγκαταστάτη. 
Για ευνόητους λόγους ασφαλείας θα πρέπει να αντικαθίστανται με νέους, αμέσως μετά το πέρας της εγκατάστασης. 
Επίσης κάθε χρήστης θα πρέπει να έχει το δικό του μοναδικό κωδικό πρόσβασης.

πηγή:securityreport.gr

Τετάρτη 22 Ιουνίου 2016

ΑΝΕΜΙΣΤΗΡΕΣ ΟΡΟΦΗΣ

ΑΝΕΜΙΣΤΗΡΕΣ ΟΡΟΦΗΣ
Οι ανεμιστήρες οροφής  αποτελούν την πιο οικονομική και πιο φιλική προς το περιβάλλον λύση για τον δροσισμό του χώρου μας κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Σε αντίθεση με τα κλιματιστικά, τα οποία ψύχουν τον χώρο (υποβιβάζουν την θερμοκρασία του) αλλά υποβαθμίζουν την ποιότητα του αέρα του εσωτερικού χώρου (κυρίως λόγω της μη ελεγχόμενης αφύγρανσης του) οι ανεμιστήρες οροφής δεν ψύχουν στην πραγματικότητα το χώρο, αλλά δημιουργούν ένα ρεύμα αέρα το οποίο μας κάνει να νιώθουμε καλύτερα στην ίδια θερμοκρασία περιβάλλοντος χωρίς να ιδρώνουμε.

Κατάλληλοι χώροι για εγκατάσταση ανεμιστήρων οροφής

Ανεμιστήρες οροφής μπορούν να εγκατασταθούν σε όλους τους χώρους ενός κτιρίου, ανάλογα πάντοτε με τις απαιτήσεις και τις επιθυμίες των χρηστών.

Το καθιστικό - σαλόνι καθώς και τα υπνοδωμάτια αποτελούν τους πιο συνηθισμένους, ίσως, χώρους που τοποθετούνται ανεμιστήρες οροφής. Είναι χώροι που έχουν χρήση αρκετές ώρες κάθε μέρα, ενώ αναφέρονται σε λειτουργίες [ξεκούραση, ύπνος] στις οποίες επιδιώκονται οι βέλτιστες συνθήκες θερμικής άνεσης.

Στην κουζίνα, η οποία είναι συνήθως ο θερμότερος χώρος μιας κατοικίας, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του μαγειρέματος, η χρήση ανεμιστήρων οροφής, εκτός από τη βελτίωση της θερμικής άνεσης, συμβάλλει και στην απομάκρυνση ανεπιθύμητων οσμών εξαιτίας της κυκλοφορίας του αέρα. 

Επιπλέον, ανεμιστήρες οροφής μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε γραφεία και χώρους εργασίας, τέτοιους ώστε η κίνηση του αέρα να μη δημιουργεί πρόβλημα. 

Ακόμα και σε χώρους δευτερεύουσας χρήσης, όπως αποθήκες ή γκαράζ αν έχουν χρήση αρκετές ώρες την ημέρα. 

Τα μπάνια είναι άλλο ένα μέρος που μπορούν να εγκατασταθούν, καθώς αποτρέπουν τη συγκέντρωση υγρασίας στην οροφή τους. 

Τέλος, η χρήση ανεμιστήρων οροφής είναι ιδιαίτερα αποδοτική σε χώρους όπου υπάρχουν καπνιστές, διότι η κυκλοφορία του αέρα συντελεί στην ανανέωσή του καθώς και στην απομάκρυνση των οσμών του τσιγάρου. 

Οι συνηθισμένοι ανεμιστήρες οροφής είναι αποτελεσματικοί σε μια ακτίνα μέχρι και 1,8 m από το κέντρο του ανεμιστήρα και για ύψος εγκατάστασης περίπου 2,5 μέτρα πάνω από το δάπεδο. 

Οι ανεμιστήρες οροφής λαμβάνονται υπόψη στους υπολογισμούς μείωσης του ψυκτικού φορτίου, όταν καλύπτουν τουλάχιστον το 50% της επιφάνειας του χώρου όπου είναι εγκατεστημένοι. Σε περίπτωση που οι ανεμιστήρες οροφής καλύπτουν πλήρως το συγκεκριμένο χώρο, η θερμοκρασία θερμική άνεσης αυξάνεται κατά 3°C, το οποίο συνεπάγεται αύξηση του θερμοστάτη κατά 3°C, οδηγώντας σε σημαντική μείωση στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας για ψύξη. 

Παρακάτω παρουσιάζεται τη αύξηση της θερμοκρασίας άνεσης ανάλογα με τον όγκο του χώρου που καλύπτει ένας ή περισσότεροι ανεμιστήρες οροφής:

50% = 0,5°C
60% = 1,0°C
70% = 1,5°C
80% = 2,0°C
90% = 2,5°C
100% = 3,0°C

Εγκατάσταση ανεμιστήρων οροφής σε εξωτερικού χώρους

Η εγκατάσταση ανεμιστήρων οροφής σε εξωτερικού χώρους [εικόνες 2, 3], όπως μπαλκόνια, βεράντες, κ.λπ. μπορεί να είναι ιδιαίτερα αποδοτική στη μεγαλύτερη διάρκεια του καλοκαιριού. Τις ώρες της ημέρας, όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος δεν είναι ιδιαίτερα υψηλή και τις ημέρες που επικρατεί άπνοια έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν ένα δροσερό ρεύμα αέρα, κάνοντας πιο άνετη την παραμονή στους συγκεκριμένους χώρους. Παράλληλα, συμβάλλουν στην απομάκρυνση των εντόμων, τα οποία σε πολλές περιπτώσεις αποτελούν σοβαρό πρόβλημα. 

Επιπλέον, μπορούν να εγκατασταθούν και σε τελείως ανοιχτούς χώρους, όπως σε πέργκολες και αυλές. 

Ωστόσο, εάν πρόκειται να εγκατασταθεί ανεμιστήρας σε εκτεθειμένο εξωτερικό περιβάλλον, θα πρέπει να προβλεφθεί να είναι κατάλληλος και αδιάβροχος.

 [Εικόνα 2] Ανεμιστήρες οροφής σε εξωτερικό χώρο καφετέρειας

[Εικόνα 3] Ανεμιστήρες οροφής σε βεράντα κατοικίας

Επιλογή του κατάλληλου ανεμιστήρα οροφής και τρόπος εγκατάστασής του

Το σημείο τοποθέτησης των ανεμιστήρων οροφής είναι ιδανικό σε σχέση με τους ανεμιστήρες δαπέδου, αφού το κατακόρυφο ρεύμα βελτιώνει την αίσθηση σε όλο τον χώρο και όχι τοπικά στη ροή του όπως οι περισσότεροι ανεμιστήρες δαπέδου και ορθοστάτη, χωρίς να μας κάνει να αισθανόμαστε ότι ο ανεμιστήρας "μας καρφώνει".

Το μέγεθος του ανεμιστήρα που θα εγκατασταθεί είναι άμεσα συνυφασμένο με τον όγκο του εκάστοτε δωματίου, με βέλτιστη λύση να αποτελεί η εγκατάσταση του μεγαλύτερου δυνατού ανεμιστήρα. 
Οι μεγαλύτεροι ανεμιστήρες είναι πιο αποδοτικοί στις χαμηλές ταχύτητες, όπου η κατανάλωση ενέργειας είναι κατά πολύ μικρότερη και ο θόρυβος σχεδόν αμελητέος. Συνεπώς, θα πρέπει να προτιμώνται. Ωστόσο, επειδή η εμπορικότητά τους είναι μικρότερη, συχνά κοστίζουν περισσότερο. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι για δωμάτια διαστάσεων 4x4 μέτρων περίπου, ένας ανεμιστήρας διαμέτρου ενός μέτρου είναι συνήθως αρκετός, ενώ για δωμάτια 6x6 μέτρων καλό θα ήταν ο ανεμιστήρας να έχει διάμετρο περίπου 1,3 μέτρα. 
Η διαστασιολόγηση αυτή μπορεί να διαφέρει γιατί εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό και από την ποιότητα του κάθε ανεμιστήρα. Ανεμιστήρες καλής ποιότητας και κατάλληλου μεγέθους σε σχέση με τον όγκο του δωματίου είναι σε θέση να καλύψουν τις ανάγκες ολόκληρου του χώρου και όχι μόνο του χώρου που βρίσκεται από κάτω τους.

Οι περισσότεροι ανεμιστήρες έχουν τρεις διαφορετικές ταχύτητες περιστροφής.
Έχουν, συνήθως, 1-8 πτερύγια, με τους περισσότερους να έχουν 3-6. Συχνά, ο αριθμός των πτερυγίων εξυπηρετεί διακοσμητικούς σκοπούς, ενώ δεν ισχύει η άποψη ότι μεγαλύτερος αριθμός πτερυγίων συντελεί στην κυκλοφορία μεγαλύτερων ποσοτήτων αέρα. Αντίθετα, οι περισσότερες λεπίδες προσθέτουν μεγαλύτερο φορτίο στον κινητήρα, το οποίο τον αναγκάζει να λειτουργεί με μικρότερη ταχύτητα. Για το λόγο αυτό, οι περισσότεροι ανεμιστήρες οροφής έχουν 3 ή 4 πτερύγια.

Οι περισσότεροι ανεμιστήρες διαθέτουν και διακόπτη που αλλάζει τη διεύθυνση περιστροφής ώστε να είναι δυνατή η χρήση τους και το χειμώνα.
Τους χειμερινούς μήνες ο ανεμιστήρας οροφής αναδεύει τον αέρα στον χώρο και δεν επιτρέπει στον πολύ ζεστό αέρα να συσσωρεύεται στην οροφή του δωματίου, αλλά το επαναφέρει κάτω ξανά και ξανά, βοηθώντας στην καλύτερη καθ' ύψος κατανομή της θερμοκρασίας στον χώρο, πράγμα που έχει ως αποτέλεσμα την βελτίωση της άνεσης και την μείωση της κατανάλωσης της εγκατάστασης θέρμανσης.



Οι ανεμιστήρες οροφής θα πρέπει να εγκαθίστανται στο κέντρο του δωματίου και σε τέτοιο σημείο ώστε τα πτερύγια τους να είναι σε απόσταση μεγαλύτερη από 60 εκατοστά από του κατακόρυφους τοίχους. Παρόλα αυτά, και μικρότερη απόσταση από τους κατακόρυφους τοίχους δεν είναι πρόβλημα, αλλά καλό θα ήταν να αποφεύγεται για την καλύτερη κυκλοφορία του αέρα. 
Σε ορθογώνια δωμάτια, με τη μία διάσταση κατά πολύ μεγαλύτερη από την άλλη, θα πρέπει να εξετάζεται η εγκατάσταση δύο ή και περισσότερων ανεμιστήρων, έτσι ώστε να είναι ομοιόμορφα τοποθετημένοι μεταξύ τους. Η εγκατάσταση 2 μικρότερων ανεμιστήρων είναι τις περισσότερες φορές πιο αποτελεσματική σε χώρους μακρόστενου σχήματος σε σύγκριση με την εγκατάσταση ενός ανεμιστήρα μεγαλύτερου μεγέθους [εικόνα 4]. Επιπλέον, η απόσταση των πτερυγίων από το πάτωμα, σε χώρους με συνηθισμένα ύψη, πρέπει να κυμαίνεται μεταξύ 2,4-3 μέτρα, η οποία μπορεί να αυξηθεί αν ο χώρος έχει αισθητά μεγαλύτερο ύψος.

[Εικόνα 4] Τρόπος εγκατάστασης 2 ανεμιστήρων οροφής σε ένα δωμάτιο

Ενεργειακή κατανάλωση ανεμιστήρων οροφής

Η χρήση ανεμιστήρων οροφής μπορεί να συμβάλλει στη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης τόσο για τη θέρμανση, όσο και για την ψύξη των εσωτερικών χώρων. Πιο συγκεκριμένα, η χρήση ανεμιστήρων οροφής κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού σε συνδυασμό με αύξηση της θερμοκρασίας του θερμοστάτη κατά 1°C μπορούν να μειώσουν την κατανάλωση ενέργειας για την ψύξη συμβατικών κατοικιών τουλάχιστον κατά 15%, διατηρώντας ταυτόχρονα το επίπεδο θερμικής άνεσης. Ωστόσο, για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο θα πρέπει οι ανεμιστήρες να μη λειτουργούν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από αυτό που χρειάζεται ούτε να εξακολουθούν να λειτουργούν σε χώρους όταν αυτοί δεν χρησιμοποιούνται. Για το λόγο αυτό, η αποδοτικότερη αξιοποίηση των ανεμιστήρων οροφής προϋποθέτει και την απαιτούμενη ενημέρωση των χρηστών για τρόπο λειτουργίας τους.

Στα πλαίσια μιας έρευνας που πραγματοποιήθηκε, τοποθετήθηκαν σε δύο νοικοκυριά πέντε ανεμιστήρες για έναν ολόκληρο χρόνο με σκοπό να υπολογιστεί η ενεργειακή τους κατανάλωση.
 

Στο ένα νοικοκυριό οι χρήστες ενημερώθηκαν από την αρχή για τη βέλτιστη λειτουργία των ανεμιστήρων, ενώ στο άλλο όχι. Η διαφορά στην κατανάλωση ενέργειας που παρατηρήθηκε σε διάστημα ενός έτους ήταν χαοτική. 

Στην πρώτη κατοικία καταναλώθηκαν 175 kWh ενέργειας, ενώ στη δεύτερη 810 kWh, δηλαδή σχεδόν πενταπλάσια ποσότητα. 

Η διαφορά των αποτελεσμάτων οφείλεται σε δύο παράγοντες. 

Ο ένας είναι ότι στην κατοικία που δεν υπήρξε αρχική ενημέρωση οι ανεμιστήρες οροφής λειτουργούσαν για το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, ακόμα και όταν τα δωμάτια δεν χρησιμοποιούνταν ή όταν οι συνθήκες άνεσης ήταν κατάλληλες και χωρίς τη λειτουργία των ανεμιστήρων. 
Ο δεύτερος είναι ότι δε λειτουργούσαν σύμφωνα με τη βέλτιστη απόδοση τους.

Οι περισσότεροι ανεμιστήρες οροφής παρέχουν αρκετά καλή ροή αέρα ακόμα και όταν λειτουργούν με χαμηλή ταχύτητα. Ταυτόχρονα, στις χαμηλές ταχύτητες καταναλώνουν και σχετικά μικρές ποσότητες ηλεκτρικού ρεύματος. Ωστόσο, όσο η ταχύτητα τους αυξάνεται, η ροή αέρα αυξάνεται ελαφρώς, αλλά όχι σε τέτοιο βαθμό ώστε να δικαιολογεί την κατά πολύ μεγαλύτερη ποσότητα ενέργειας που απαιτείται.

Παράλληλα, αρκετοί ανεμιστήρες οροφής είναι πιστοποιημένοι με το πρότυπο χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης Energy Star.


Αυτοί οι ανεμιστήρες είναι περίπου 10-20% πιο αποδοτικοί σε σχέση με τους συνηθισμένους ανεμιστήρες που κυκλοφορούν στην αγορά. Για να λάβουν τη συγκεκριμένη ενεργειακή πιστοποίηση θα πρέπει να έχουν ροή αέρα μεγαλύτερη από 140 κυβικά μέτρα ανά λεπτό και να καταναλώνουν ενέργεια μικρότερη από 1 watt για κάθε 2 κ.μ./λεπτό ροής αέρα στη μέγιστη ταχύτητα περιστροφής. Δηλαδή, ένας ανεμιστήρας που θα λάβει οριακά την ενεργειακή πιστοποίηση με την ελάχιστη ροή αέρα [140 κ.μ./λεπτό] θα καταναλώνει περίπου 70 Watt στην υψηλή ταχύτητα.

Επιπλέον, σε περίπτωση που ο ανεμιστήρας περιλαμβάνει και φως καλό θα ήταν να προτιμώνται λαμπτήρες φθορισμού χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης. Βέβαια, σε περιπτώσεις που επιθυμούμε παράλληλα με τη τοποθέτηση του ανεμιστήρα οροφής και φωτός υψηλής έντασης, υπάρχει η δυνατότητα τοποθέτησης πολλαπλών λαμπτήρων στη βάση του ανεμιστήρα ή λαμπτήρων αλογόνου, οι οποίοι, ωστόσο, υστερούν σε ενεργειακή απόδοση. 

Για να επιλέξουμε ανεμιστήρα οροφής, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι:

·         Η απόδοση του ανεμιστήρα εξαρτάται από την διάμετρο των πτερυγίων του και την ισχύ του κινητήρα του. Η επιλογή της διαμέτρου εξαρτάται από τα τετραγωνικά του χώρου που θέλουμε να δροσίσουμε και το ύψος τοποθέτησης του ανεμιστήρα. Σε ένα μικρό δωμάτιο, μπορούμε να εγκαταστήσουμε ανεμιστήρα οροφής διαμέτρου 90cm, σε μεγαλύτερους χώρους 110~120cm, ενώ για μεγαλύτερους χώρους ή εξωτερικούς χώρους, καλό είναι η διάμετρος του ανεμιστήρα να είναι μεγαλύτερη.

·         Στην αγορά υπάρχουν πάρα πολλά μοντέλα ανεμιστήρων οροφής, με τιμές που ξεκινούν από τα 40€ για τα απλά μοντέλα και ξεπερνούν τα 1000€ για τα κορυφαία μοντέλα. Ένας ακριβότερος ανεμιστήρας οροφής, εκτός από το design, θα πρέπει να λειτουργεί εντελώς αθόρυβα και να προσφέρει επιπλέον λειτουργίες από το τηλεχειριστήριο του (αντιστροφή, χρονοδιακόπτης κ.λ.π).

·         Οι ανεμιστήρες οροφής συνήθως τοποθετούνται στην θέση του φωτιστικού, και για το λόγο αυτόν τα περισσότερα μοντέλα είναι εφοδιασμένα με φωτιστικό σώμα στον κορμό τους, για να αντικαταστήσουν το φωτιστικό που αφαιρέθηκε.

·         Η ενεργοποίηση του ανεμιστήρα και του φωτιστικού σε κάποια μοντέλα γίνεται με κορδόνια που τραβάμε για να ενεργοποιήσουμε διακόπτες εντός του κορμού του ανεμιστήρα, και σε κάποια άλλα μέσω ασύρματου τηλεχειριστηρίου.  Αν στην εγκατάσταση υπάρχει διπλός διακόπτης, αυτός μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ενεργοποίηση του ανεμιστήρα και του φωτιστικού.

·         Ο θόρυβος του αέρα στα πτερύγια του ανεμιστήρα δεν είναι ο ίδιος για όλους τους ανεμιστήρες οροφής, αλλά εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ποιότητα του ανεμιστήρα και την γεωμετρία των πτερυγίων.

Πριν αγοράσετε ανεμιστήρα οροφής, καλό είναι να ελέγξετε τα παρακάτω:

·         Ότι ο ανεμιστήρας είναι αθόρυβος, ειδικά αν πρόκειται να τον εγκαταστήσετε σε υπνοδωμάτιο.

·         Ότι διαθέτει CE και οδηγίες χρήσης / εγκατάστασης.

·         Ότι το τηλεχειριστήριο συμπεριλαμβάνεται στη συσκευασία και δεν αποτελεί προαιρετικό αξεσουάρ.

·         Ότι συνοδεύεται από γραπτή εγγύηση από τον εισαγωγέα ή τον κατασκευαστή.

·         Ότι τον αγοράζετε από ένα αξιόπιστο κατάστημα που θα σας βοηθήσει σε περίπτωση ελαττώματος.

Μελέτη ενεργειακής κατανάλωσης ανεμιστήρων οροφής

Με την ακόλουθη μελέτη υπολογίζεται η ενέργεια που απαιτείται για τη ψύξη μιας κατοικίας 105 τετραγωνικών μέτρων κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Η επιλεγμένη κατοικία βρίσκεται στον τελευταίο ορόφου ενός πενταόροφου κτιρίου σε πυκνοκατοικημένη περιοχή της Αθήνας. 

Τα σταθερά δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν για να γίνει ο υπολογισμός ήταν τα ακόλουθα:

- το κτίριο έχει μονωμένη εξωτερική τοιχοποιία [u-value=0,3 W/m²K], θερμομονωμένο δώμα [u-value=0,7 W/m²K], και διπλούς υαλοπίνακες με κουφώματα αλουμινίου [u-value=2,3 W/m²K]

- οι ώρες λειτουργίας της κατοικίας είναι 8 σε καθημερινή βάση [4μ.μ.-12π.μ.] και 16 τα σαββατοκύριακα [8π.μ.-12π.μ]. Αφαιρούνται, δηλαδή, από τις ώρες λειτουργίας του κτιρίου οι ώρες εργασίας και οι ώρες ύπνου, διαστήματα κατά τα οποία θεωρείται ότι δε λειτουργούν οι κλιματιστικές μονάδες ούτε οι ανεμιστήρες οροφής. Το συγκεκριμένο ωράριο ισχύει καθ' όλη τη διάρκεια του έτους.

- Η μελέτη αφορά τους βασικούς χώρους της κατοικίας, δηλαδή τα τρία υπνοδωμάτια και το καθιστικό, καθένα από τα οποία έχει μία κλιματιστική μονάδα και έναν ανεμιστήρα οροφής.

- Τέλος, οι θερμοκρασία των εσωτερικών χώρων έως 26˚C θεωρείται εντός επίπεδων θερμικής άνεσης. Η συγκεκριμένη θερμοκρασία είναι ανεκτή από την πλειοψηφία των ανθρώπων. Ωστόσο, η επιθυμητή θερμοκρασία διαφέρει από άτομο σε άτομο και είναι άμεσα συνυφασμένη με τις συνήθειες και τη δραστηριότητα των χρηστών.

Στη συνέχεια θα εφαρμοστούν 2 διαφορετικά σενάρια για να υπολογιστεί η ενεργειακή κατανάλωση κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού σε δύο περιπτώσεις.

Α' ΣΕΝΑΡΙΟ

Στο πρώτο σενάριο οι κλιματιστικές μονάδες (aircondition) των παραπάνω χώρων λειτουργούν όταν η εσωτερική θερμοκρασία ξεπερνά τους 26˚C.

Υπολογίζεται ότι με βάση τα κλιματικά δεδομένα της περιοχής της Αθήνας και με βάση τις εσωτερικές συνθήκες που διαμορφώνονται στο κτίριο, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, οι συγκεκριμένοι 4 χώροι έχουν αθροιστικά 3.548 ώρες θερμοκρασία άνω των 26˚C. Αν στη συγκεκριμένη κατοικία, δηλαδή, υπήρχαν 4 κλιματιστικές μονάδες, μία σε κάθε χώρο, θα αναγκάζονταν και οι 4 μαζί να λειτουργήσουν για 3.548 ώρες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Αυτό μεταφράζεται σε 1.013,3 kWh ενέργειας.

λειτουργία μονάδων κλιματισμού όταν θερμοκρασία ≥ 26˚C
3.548 ώρες με θερμοκρασία ≥ 26˚C [αθροιστικά και στα 4 δωμάτια]
κατανάλωση ενέργειας μονάδων κλιματισμού = 1.013,3 kWh

Β' ΣΕΝΑΡΙΟ

Από την άλλη πλευρά, η χρήση ανεμιστήρων οροφής έχει τη δυνατότητα να αυξήσει τα επίπεδα θερμικής άνεσης 1-3˚C. Στη συγκεκριμένη περίπτωση θεωρούμε ότι έχει τη δυνατότητα να τα αυξήσει κατά 2˚C. Όταν, δηλαδή, η θερμοκρασία των εσωτερικών χώρων  ξεπερνά τους 26˚C δεν ξεκινά η λειτουργία των κλιματιστικών μονάδων αλλά των ανεμιστήρων οροφής. Η λειτουργία των κλιματιστικών μονάδων καθυστερεί, επομένως, κατά 2˚C, έως ότου οι εσωτερικές θερμοκρασίες ξεπεράσουν τους 28˚C. 

Οι εσωτερικές θερμοκρασίες ξεπερνούν το συγκεκριμένο όριο για 2.003 ώρες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Αυτό σημαίνει ότι και οι 4 κλιματιστικές μονάδες θα αναγκαστούν να λειτουργήσουν αθροιστικά για 2.003 ώρες, δηλαδή, μείωση που ξεπερνά το 40% στις ώρες λειτουργίας. 
Σε αυτό το σενάριο καταναλώνονται 547,5 kWh ενέργειας κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Ωστόσο, ενέργεια καταναλώνουν και οι ανεμιστήρες οροφής.

Ένας ανεμιστήρας οροφής χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης καταναλώνει περίπου 30 Watt ενέργειας στη μεσαία ταχύτητα. Η μεσαία ταχύτητα σε ανεμιστήρες πιστοποιημένους σύμφωνα με τα πρότυπα χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης παρέχει πολύ καλή ροή αέρα, εφόσον το μέγεθος που επιλεχθεί είναι κατάλληλο για τον όγκο το δωματίου που θα τοποθετηθεί. 
Συνεπώς, οι 4 ανεμιστήρες οροφής που έχουν εγκατασταθεί στη συγκεκριμένη κατοικία θα λειτουργήσουν αθροιστικά για 1.545 ώρες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού [3.548-2.003], δηλαδή, όταν η θερμοκρασία των εσωτερικών χώρων κυμαίνεται μεταξύ 26-28˚C. 
Στο διάστημα αυτό θα καταναλώσουν αθροιστικά 46,35 kWh ενέργειας [1.545*30/1000]. 
Σε συνδυασμό με τις κλιματιστικές μονάδες θα καταναλώσουν περίπου 594 kWh ενέργειας.

1.545 ώρες με θερμοκρασία 26-28˚C [αθροιστικά και στα 4 δωμάτια]
λειτουργία ανεμιστήρων οροφής όταν θερμοκρασία 26-28˚C
κατανάλωση ενέργειας ανεμιστήρων οροφής = 46,35 kWh

λειτουργία μονάδων κλιματισμού όταν θερμοκρασία ≥ 28˚C
2.003 ώρες με θερμοκρασία ≥ 26˚C [αθροιστικά και στα 4 δωμάτια]
κατανάλωση ενέργειας μονάδων κλιματισμού = 547,5 kWh

συνολική κατανάλωση ενέργειας = 594 kWh [40% μικρότερη σε σχέση με το ΣΕΝΑΡΙΟ Α']

 πηγές:zeroenergybuildings.org και aenaos-sa.gr

Δείτε εδώ διάφορα είδη ανεμιστήρων δαπέδου και οροφής